НАА ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЭКОЛОГИЯНЫ ХАЙРАЛЛИРЫНА КӦСТЕЛЧЕЛЕР
20.01.2017
Хабарлар
ПУ НЕДЕЛЯДА, 17 ЯНВАРЬДА, ХАКАСИЯНЫҢ ПАЗЫ ВИКТОР ЗИМИН ТОҒЫС ЧОРЫҒЫНАҢ САЯНОГОРСКСАР ЧӦРГЕН. ПАСТАП ВИКТОР МИХАЙЛОВИЧ ПӰДІРІЛЧЕТКЕН «ЫМАЙ» ЭТНОКУЛЬТУРА ПАЗА МУЗЕЙ КОМПЛЕКСІНДЕ ПОЛҒАН. АНЫ ГОРОДТАҒЫЛАР ИРТКЕН ЧЫЛДА ПӰДІРІП ПАСТААННАР. АНАҢ ХАКАСИЯНЫҢ ПАЗЫНА САЯНОГОРСКТАҒЫ ЧИР-СУҒ ӰГРЕНӋЕҢ МУЗЕЙНІ КӦЗІТКЕННЕР. МЫНДА ТЫХТАҒ ТОҒЫСТАРЫ ПАРЧАЛАР. ТОҒЫС ЧОРЫҒЫНЫҢ ХАЛҒАНӋЫЗЫНДА ВИКТОР МИХАЙЛОВИЧ, РУСАЛ КОМПАНИЯНЫҢ ХАКАС АЛЮМИНИЙ ЗАВОДЫНДА ПОЛЫП, ЛИТЕЙНАЙ ЦЕХТА ОРНЫХЧАТХАН PROPERZI КОМПЛЕКСНЕҢ ТАНЫСХАН. ІДӦК ВИКТОР ЗИМИН «РУСАЛ САЯНОГОРСК» АО-наң УСТАПЧАТХАН ДИРЕКТОР ЕВГЕНИЙ ПОПОВНАҢ ЭКОЛОГИЯ СУРЫҒЛАРЫН ӰЗӰРГЕННЕР.
Республика пазын паза Хакасия правительствозының кізілерін Саяногорск городтың пазы Леонид Быков удурлаан. Ол хысхаӌахти «Ымай» этнокультура паза музей комплексінеңер чоохтап пирген паза пӱдіріл парған объекттерні кӧзіткен.
«Ымай» комплекс Саяногорсктағы чир-суғ ӱгренӌең музейнің пӧлии полча. Аны Ким суғ хазында пастағы орхон-ким пічіктерінің хумартхы тазын тапхан орында пӱдірчелер. Мында кӧп чыллар Тӱрк пічиинің паза культуразының кӱннерін таныхтапчалар. Леонид Михайловичтің таниинаң, комплекстің ӧӧн пӧгіні - хакас паза орыс чоннарның культуразын хайраллиры. Пір чыл аразына наа объектте хакас ибіӌегін, орыс туразын турғызыбызарға, чарытхы тартыбызарға маңнанғаннар.
Леонид Быков чоохтаан: «2016 чылда пӱдіріг тоғыстарына 3,2 миллион салковай хорадылған, оларның 1,6 миллион салковайын РУСАЛ компания пирген. Пӱӱл «Ымай» комплексте тоғыстар узарадылар. Піс казактарның туразын паза кічиӌегес тигіриб пӱдірібізерге пӧгінчебіс. Толдыразынаң культура объекті 2018 чылда тимде полар».
Чоохтирға кирек, «Ымай» этнокультура паза музей комплексі тоғынча. Ноябрьдаң пасти музей тоғынӌылары мында аймах ӱлӱкӱннер иртірчелер. Кӧзідімге, ӱр ниместе саяногорсктағылар этнокультура комплексінде Кӧлеедені паза иргі Наа чылны таныхтааннар.
Пӱдірілчеткен объект Виктор Зиминнің кӧңніне кірген. Ол городта хакас паза орыс чонның культуразына, кибірлеріне улуғ хайығ салылчатханы уғаа чахсы тіп таныхтаан. Чоохтазығ тузында Хакасияның пазы пӱӱл чайғызын «Сибер Ил» чоннар аразындағы форумның пірее секциязын «Ымай» этнокультура комплексінде иртірерге чаратхан.
Анаң Виктор Михайлович Саяногорсктағы чир-суғ ӱгренӌең музейзер чол тутхан. Музейде Хакасияның пазы пастап городтағы Халых палатазының кнезі Мария Ивановна Ильинанаң тоғасхан. Улуғ частығ ипчі Ленинградтың хурчаанда полған. Илбек Ада чаа пасталыбысханда, ағаа 11 ле час полған. Хакасияның пазы Мария Ивановнаны Ленинградты хурчағдаң позытхан кӱннең алғыстаан, хайзы 17 январьда таныхталча. Ууӌаа чахайахтар паза чылығ плат читірілген.
Саяногорсктағы чир-суғ ӱгренӌең музей кинотеатр полған турада орныхча. Музейге 20 чыл чох полза даа, аның чыындызында кӧп чапсых экспонат пар. Виктор Зиминге тагар эпохазындағы алтын чазанӌыхтарны кӧзіткеннер. Оларны археологтар 2006 чылда Пии аймаанда, кӱргенні хасханда, таап алтырлар. Че музейнің туразында тыхтағ тоғызын идібізерге киректелче. Тоғыс 7 миллион салковайға тур парар. Саяногорсктың пазы Леонид Быковтың таниинаң, городтың бюджедінде анӌа ахча чоғыл, аннаңар ол республика ӱлгӱлерінзер полызығ сурап айланған. Республика пазы Виктор Зимин пу сурығны пӧгерге кирек тіп таныхтаан. Сағам республика Саяногорск музейінің тыхтағ тоғыстарына 3,5 миллион салковай пирерге тимде, халған ахчадаңар ӱлгӱлер чыл ортызында, тоғазып, чоохтазарлар.
Пу чорыхта Виктор Зимин РУСАЛ компанияның Хакас алюминий заводында поларға маңнанғанох. Анда тӱрчедең Ргоperzi литейнай комплекс тоғызын пастир. Наа оборудованиенең Хакасияның пазын РУСАЛ компанияның алюминий дивизионының директоры Евгений Никитин таныстырған. Заводта литейнай комплекс полызиинаң 10 килограммнығ алюминий кизектерін сығарарлар. Мындағ кӧдірімніг кизектер автомобильлер сығарчатхан заводтарда киректелче. Олардаң тегілектернің дисктерін итчелер. Таныхтирға кирек, Properzi литейнай комплекс ХАЗ-та чылда 82 муң тоннадаң 202 муң тоннаа теере алюминий сығарар.
Тоғазығның халғанӌызында «РУСАЛ Саяногорск» АО-наң устапчатхан директор Евгений Попов Виктор Зиминге компанияда экология сурығлары хайди пӧгілчеткенінеңер чоохтап пирген. 2017 чылда экология мероприятиелеріне 93 миллион артиинаң салковай хорадылар. Анзы, 2016 чылнаң тиңнестірзе, 28 % кӧп. Пӱӱл «РУСАЛ Саяногорск» АО читіре тузаланминчатхан хатығ сӧп-сапха алынӌа полигон читіре пӱдірібізерге пӧгінче. Чыл сай алюминий заводтары хыринда 40 муң хорбыӌах одыртылча. Олар киині арығ тударға полысчалар.
Хакасия пазы Виктор Зиминнің тоғыс чорығы тӱзімніг ирткен. Ол Саяногорсктың устағ-пастааның тоғызын пӧзік паалаан. Аның чооғынаң, амғы туста ахчанаң сидіксіністер дее полза, Саяногорскта экономика тиліпче, наа объекттер пӱдірілчелер. Алынӌа Виктор Михайлович «РУСАЛ Саяногорск» АО-ны таныхтаан: «Компания позының алнында сыбыра наа пӧгіннер турғысча, амды Properzi литейнай комплексті тоғындырарға тимненче. Ідӧк компания чир-чайаанны паза ибіркіні хайраллирына улуғ хайығ салчатханы ӧріндірче».
Автор :
Майя КИЛЬЧИЧАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде