ЧАРЫТХАН СУҒА КӦП ЧОН ЧӦРЕДІР
20.01.2017
Хабарлар
Киӌее, 19 январьда, Мылтых ӱлӱкӱнін таныхтап, Ағбан суғ хазынзар Худайға киртінчеткен чон чыылған. Иртеннең тигіриблерде абыстар службалар иртіргеннер, чон Худайға пазырған.
Православие киртінізі хоостыра Мылтых ӱлӱкӱні, Кӧлееде соонаң, улуғ ӱлӱкӱнге саналча. Ах чарых Хакасскай паза Абаканскай абыс Ионафан 18 январьда иртеннең Ағбандағы Спасо-Преображенскай тигірибде служба апарча, 19 январьда, тізең, Мылтых кӱнінде, Никольскай тигірибде, Худайға пазырып, кірӧстенчелер. Мындағ оңдайнаң чон чазыхтардаң арығланча, хазых, чахсы чуртас сурынча.
Никольскай тигіриб Ағбан суғ хазында турча. Аннаң сығара абыстар паза чыылған чон суғзар кірӧстіг чӧрімнең парчалар. Абыстар холда улуғ обрастарны апарчалар, оларда - Христостың, Худай іӌезінің, Ах чарыхтарның омалары. Суғ хазында свечілер тамызылча, Худай сӧстері паза кӧглер ибіркілерге читірілче.
Пус кірӧсти кизілген орын Иордань тіп адалча. Пӱӱл аны кибірли тигіриб кізілері кӱмӱс кірӧс тӱзіріп чарытханнар. Пылтыр Мылтых ӱлӱкӱнінде мағаа Ағбан хазында поларға киліскенӧк. Андада паза пӱӱл дее чон тигірибзер чахсы чыылысчатханын таныхтирға кирек. Абыстарның соонӌа суғ хазынзар инчелер, кірӧстенчелер. Прайзының даа холларында ідістіг сӱӱмектер поладыр.
Мылтых хараазын, 18 январьдаң 19 январьға, прай чир ӱстӱндегі суғ чарыдылча тіп киртініс пар. Че хайдағ оңдайнаң, анзын пірдеезі пілбинче. Парчан суғ чарыдылчатса, аны прай чирдең аларға чарир, неке. Аалдағылар суғ хазынзар хараазын парчалар. Хара суғзар даа чит пар килчелер. Город чуртағӌыларына, ибдең сыхпин, краннаң суғны ағызып, чыл ибіре тузаланарға чарир. Че кӧбізі тигірибзер парча, анда улуғ теестер полыбызадыр.
Киӌее, тізең, Ағбан суғдағы пуста кірӧсти кизілген тилтізер чон ӱзілбин инген. Ідістеріне суғ сузып, машиналарынзар маңзырапчатханнар. Кізілернің кӧбізі иреннер полған. Пілдістіг, машиналығ оларох чӧрчелер. Пір саринаң, ӧӧнінде ипчі чон паза инейлер чарытхан суғның ызых кӱзіне киртінчелер тіп сағынғам. Аннаңар мағаа кізілернің пу сурыға сағыс-кӧрістерін пілібізерге чапсых полған.
Суғ хазынзар пӧзік чардаң кем-де инчеткен, пасхазы суғлығ ідістіг чохтапчатхан. 12 литрӌе пластик ідісті хуӌахтап алып, удур килчеткен иреннең чоох алысхам. «Мині ууӌалар суға ызыбысханнар, - теен ол. - Апар пирербін, постары ӱлезерлер. Нинӌе-нинӌе ууӌа сағыпча мині...» Ол чолын аннаң андар узаратхан.
Владимир хакас иренні ипчізі суға ыстыр. Ол ідістеріне писче литр суғ алып алтыр. Владимир чарытхан суғның ызых кӱзіне, им-том полчатханына киртінчем теен. Сӧбірезінде аннаң тузаланчалар, ісчелер. Чарытхан суғ чыл тооза читче одыр.
Конгаров ирепчі Тепличнай посёлокта чуртапча. Никольскай тигіриб хыриндағы Ағбан хазынзар чарытхан суға чыл сай киледірлер.
Оларның оох-теек ідістер, флягалар даа поладыр. Хада кӧпчек ағылтырлар. «Піс ибзер, туғаннарға, тоғыстағы таныстарға суғ ал пирчебіс, - чоохтаан Валентина Конгарова. - Мин чарытхан суғның кӱзіне киртінчем. Анзы чылларнаң сыныхталған ниме нооза. Мин, ибдегі хусты ӧскіріп, итті садыға сығарчам. Пипiҷектерні, чахсы ӧссіннер тіп, чарытхан суғнаң чачыратчам. Хус кӱстіг ӧсче, анзына хомзынарға киліспинче».
Чарытхан суғ хара кӱстерні сӱрче, айна аннаң хорыхча тіп киртінчелер. Аннаңар полған на ибде аны чыл ибіре турғызарға кӱстенчелер. Ызых суғ кізілерге хазыхтанып аларға полыс пиргеннеңер кӧзідімнер кӧп. Улуғ частығ ууӌалар имнерні чарытхан суғнаң ісче осхастар. «Хазыхтанып аларға химия имнері полыспаза, Худай полысхай за...» сағыснаң имненчелер, неке.
Тигірибдең кірӧстіг чӧрім килгенӌе, чон суғ аларға маңнанчатхан. Чалахай кӧңніліг орыс ипчінең танызып алғам. Татьяна, улуғ частығ ипчі, кірӧс тилтізер инчеткен.
- Сірернің кӧрізіңернең, ӧӧнінде ипчі чон чарытхан суғ кӱзіне киртінче бе?
- Чох, пір дее іди сағынминчам. Иреннер ипчілернең тиң, пірееде артых таа Худайға киртінчелер. Сынында иреннерні азанӌых чон тиирӌікпін. Кӧзідімге алза, Хызылчар крайындағы Кочергин аалдағы тигірибде поларға киліскен. Абыс, Худай сӧзін читіріп, служба иртірчеткен туста, пір ирен, тізектең ікі час турбин, кірӧстеніп, хамаанаң ползар пазырған.
Тасхар Мылтых соохтары турыбыстылар. Соохты соох тібин, кем-де суға кіріп, чазыхтардаң арығланча, хазиин пиктепче. Пасхазы чарытхан суғ алып аларға маңзырапча. Че ӧӧнінде киртініс чонға полысча полар тіп сағынчам.
Автор :
Елена САГАТАЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде