ПЕРИНАТАЛЬНАЙ КІН ХАКАСИЯА НАА ОНДАЙЛАР АСЧА
15.09.2017
Хабарлар
Хзыл-сарығ паза ноған шарлар тудын салған имнег тоғынҷылары паза студенттер 12 сентябрьның иң танығлығ тузын чидікпин сағааннар. Піреезі, тізең, наа пӱдірігде істі-тастындағы тоғыстарны сыныхтағда тутхан, аннаңар пу танығлығ тусха уламох чӱрексеен. Хайди за чӱрексібес.
Республикада мындағ килкім пӱдіріг тилем апарылбинча. Пӱӱнгі кӱнге перинатальнай кін Хакасияда федеральнай хабазыға пӱдірілген ӱзінҷі пӱдіріг полча. Иң пастағызын тимге сыххан Г.Я. Ремишевскаяның адынаң имнег туразының хирургия корпузы, анаң республиканың музей-культура кіні, амды -перинатальнай кін. Прай пӱдіріглер Ағбан городта орныхчалар.
ХАКАСИЯ СӦЗІНЕ ТУРЫСХАН!
Республиканың перинатальнай кінін пайрамни азарында Хакасия пазы Виктор Зимин, Ӧӧркі Чӧп кнезі Владимир Штыгашев, Россияның Хазна Думазының депутады Надежда Максимова, республиканың хазых хайраллаҷаң министрі Владимир Костюш, хонҷых регионнардаң аалҷылар, имҷілер, студенттер араласханнар. Килкім пӱдіріг тимге сыхханынаң алғыс сӧстерінең пастап республика устағҷызы Виктор Зимин чоохтанған:
- Прай чӱреемнең республика чуртағҷыларын, хонҷыхтарыбысты, уламох іҷе поларға тимненчеткен ипчілерні уғаа кирек пӱдіріг тимге сыхханынаң алғыстапчам! (Айа сабызы. - Ред) Перинатальнай кін азылғанынаң пістің пала тӧреенінҷе, аны кӧрерінҷе, іҷелерге имнег полызиин пирерінҷе наа оңдайлар тӧстелче. Нинҷе-де чыл мының алнында мындағ кін толбас сағыс полған, че піс амғы тусха килістіре полызығны ідӧк Хызылчар крайының ӱстӱнзархы аймахтарының паза Туваның іҷелеріне паза ыңааҷахтарына пирерге киректелчеткенін федеральнай кіндегілерге чахсы чарыт пиргебіс. Республикаа ол олаңай ла сыйых нимес, ол - Хакасияның тоғыс салтарларына пӧзік паалағ, хайзына республика социальнай паза экономика чуртазында читкен. Ол - прай республика чуртағҷыларының тоғыс салтары! (Айа сабызы. - Ред.)
Республика пазы алынҷа алғыс сӧстерін, Хакасияның тилізіне улуғ хозым иткен ӱчӱн, Россия президенті Владимир Путинге читірген. Таныхтирға кирек, пӱдіріг ниик ле парбаан. Аймах сидіксіністер сығыс ла турҷаң, че оларны тобырарында республика ӱлгӱлеріне орта чолларны табарға полысханнар федеральнай синдегі кураторлар: Россия Правительствозының кнес орынҷызы Ольга Голодец, Россияның хазых хайраллаҷаң министерствозы паза аның устағҷызы Вероника Скворцова, Россия Президентінің Сибирьдегі федеральнай округтағы полномочиеліг кізізі Сергей Меняйло паза Россияның социальнай страхование фондының кнезі Андрей Кигим. Кӧзідімге, Сергей Меняйло пӱдіріг тоозылчатханда, республикаа удур парған, перинатальнай кінні толдыразынаң тимге сығарарына тусты узарадарынҷа федеральнай ӱлгӱлерзер айланған. Ідӧк кӧп сурығларны пӧгерге полысхан Россияның Хазна Думазының Хакасиядаң табылған депутады Надежда Максимова.
- Перинатальнай кін парын чир-суубыстың нинҷе-нинҷе тӧлі турыстыра паалир сағынчам, - халғанҷы алғыстас сӧстерінде таныхтаан республика пазы. - Хакасияның хазых хайраллаҷаң министерствозы устаанаң тоғынар перинатальнай кіннің прай тоғынҷыларына чидіглер алғапчам!Наа тура чуртағҷыларға хаҷандаа часка, ӧрініс сыйлазын!
- Пӱӱн сынап таа уғаа чарых ӱлӱкӱн, - теен алғыстазында Владимир Штыгашев. - Піс сынап таа ӱр сағаабыс аны. Мағаа чуртазымда илееде имнег туразын, пала тӧрітчең тура азарға, специалисттерні тимнирге полызарға киліскен, че пу сынында уғаа хайхастығ пӱдіріг! Ол пір пӧгінге тоғынарға кӱстеен республика пазын даа, олаңай тоғынҷыларны даа, пӱдірігҷілерні дее. Амды, Хакасиядағы перинатальнай кін Сибирьде, Россияда иң артых полыбызар ӱчӱн, прай кӱзібісті саларға кирекпіс. Пу пӧгінні толдырып, прайзына маңнаныстығ тоғынарға алғапчам. Алынҷа алғыс сӧстерін пӱдірігҷілерге читірерге сағынчам.
Имҷілерге, тізең, хаҷан даа кирексіністе поларға, пӧзік салтарлар кӧзідерге алғапчам. Іҷелер паза палалар наа турада часка ла кӧрзіннер!
Владимир Штыгашев ідӧк Ағбан город пазы Николай Булакинге алғызын читірген. Аның устаанынаң перинатальнай кінге килістіре орын тимнелген, кирек коммуникациялар тартылған.
Надежда Максимова пу танығлығ кӱнде иң пастағызын Хакасия пазы Виктор Зиминнің кӱстенізін таныхтаан. Ол перинатальнай кін хайди даа полар тееннеңер пӱдіріг узарадылған. Ідӧк депутат республика правительствозын, ӧӧнінде финанстар, хазых хайраллаҷаң паза пӱдіріг министерстволар устағҷыларын хайдағ даа улуғ сидіксіністерде сыдамах тудынғаннары ӱчӱн алғыстаан.
- 3,5 чылның турыстыра салтары -уғаа хандыра пӱдіріг! - теен Хазна Думазының депутады. - Улуғ ізеніснең піс андар кӧрчебіс - аннаң кӧп часкалығ іҷе-пабалар час палалығ хазых сых турарлар тіп. Перинатальнай кінібіске - улуғ чол!
Алғыстас сӧстері соонаң «Моно литхолдинг» компанияның устағ кнезі Разим Абасов республиканың перинатальнай кінінің ӧӧн имҷізі Наталья Ржевскаяа клӱс читірген. Анаң аалҷылар наа пӱдірігнің иркінін алтааннар.
НАА ПӰДІРІГ - НАА ОҢДАЙЛАР
Читі хадыллығ, ӱс корпустығ пӱдіріг Ағбан городтың Крыловтың орамазындағы устағ-пастағ чардығын хандыра чазабысты. Наа пӱдірігзер имҷілер дее, устағҷылар даа, чуртағҷылар даа ӧкерсініп кӧрчелер. Прайзы аның істін кӧріп аларға сағынча, че 12 сентябрьда, перинатальнай кін пайрамни азылған кӱнде, наа пӱдірігнің істінде пол килерге талаан полған республиканың ӱлгӱ тоғынҷыларына, халых пірігістерінің кізілеріне, хонҷых регионнарның паза Хакасияның город-аймахтарының имнег киреендегілерге, аалҷыларға паза хабарҷыларға. Перинатальнай кінде тӧстелген оңдайлар прайзын чӧпсіндірген: иң пӧзік технологиялығ оборудование, алғым, истіг паза чарых палаталар, андағох чахсы тоғыс орыннары. Аалҷыларның харахтары чылтырасчатхан.
Перинатальнай кін - ол іҷе поларға сағынчатхан ипчілерге паза тӧрир палаларға амғы тустың иң чахсы оңдайлары. Тиктең нимес, Хакасия ӱлгӱлері федеральнай синде перинатальнай кін республикада хайди даа киректелчеткенін арачылааннар, хазнаның иң сидік оңдайларында улуғ пӱдірігні тоос саларына прай кӱстерін салғаннар.
Россияның хазых хайраллаҷаң министерствозы чарадиинҷа перинатальнай кіннерні килкім регионнарда, хайда чуртағҷылар саны пір миллион кізее чағдапча алай аны асча пӱдірерге чарадылча. Хакасияда, тізең, чуртағҷылар саны 600 муң кізее дее читпинче. Че іҷее паза ыңааҷахха табырах полызығны чахсыландырар ӱчӱн, республикаа перинатальнай кін киректелген.
Пӱдірігні пастирдаңар чарадығ алылғандох, наа специалисттерні тимнирі пасталған. Оларның полызиинаң республиканың пала тапчаң тураларында киректер чахсыланып пастаан.
Наа имнег туразында 600 тоғыс орны тӧстелген, алында республиканың пала тапчаң туразында 300 азыра ла кізі істенген. Оларның санында опыттығ даа, чиит тее специалисттер читкіҷе.
Перинатальнай кінде пастағылар санында пол килгеннер эпидемиолог - имҷі Татьяна Узназакова паза улуғларға анестезиология паза реанимация пӧлиинің улуғ медсестразы Ирина Тинникова. Олар пасха тоғынҷыларнаң хада перинатальнай кіннің азыларын чидікпин сағааннар. Татьяна Узназакова эпидемиолог полып 20 азыра чыл істен салған, ол санда 10 чыл пала тапчаң турада. Аның уғаа нандырығлығ тоғыс - хайдағ даа имнег полызии хорғыс чох читірілері. Перинатальнай кін азылғанда, Татьяна Узназакованың даа тоғызы хозылар - амды 500 граммға читпеен ыңааҷахтарға орын уламох кӧп полар нооза.
Ирина Тинникова, тізең, іҷелер чуртазы ӱчӱн нандырча. Имнег киреенде 25 чыл істен салған ипчінің тоғызынаң нииктеніп алған ипчілернің мыннаң мын дархы чуртазы палғалыстығ. Медсестраларға улуғ тоғыс артылча: аар операция соонаң іҷелерге азахха турарға полызарға, аймах процедураларны тузында иртірерге. Аннаңар перинатальнай кінні толдыразынаң тимге сығарып аларға киректелген, хаҷан прай сурығлар пӧгіл парған, истіг чӱректіг тоғынарға чарир. Полған на имҷі, медсестра пілче - оларның оборудованиенең дее, пӱдірігнең дее палғалыстығ сурығлар сығыспас.
Кӧп чыллар тоғын салған имҷілерге «чиит хан» хозылған. Оларның пірсі - акушер-гинеколог Аймир Чертыков. Чиит имҷі перинатальнай кінзер институт соонаң килген, практиканы Хакасиядох ирткен. Хабарҷы-ипчілерні оолның таллап алған специальнозы хайхатхан. Ол, тізең, мыннаң мындар сала «ніске» специалистке ӱгреніп аларға пӧгін тутча. Акушер-гинекологка ипчілерге УЗИ идерге, репродуктологка паза пасха даа специалисттерге ӱгреніп аларға чарир.
КІННІҢ «ЧӰРЕЕ» - ЧАС ПАЛАЛАРҒА РЕАНИМАЦИЯ ПӦЛИИ
Перинатальнай кіннің ӧӧн ізии ортызында орныхча. Сол саринда - приёмнай пӧлік, хайда азах аар іҷелерні имнег туразынзар чатырчалар, оң саринда - поликлиника, хайда ипчілер консультациязы паза пасха сыныхтағ пӧліктері.
Аалҷылар пастап пала тапхан соондағы пӧлікті кӧргеннер. Ол тӧртінҷі хадылда орныхча. Іҷе полчатхан ипчілернің тиңнестірҷең син пар: олар пілчелер хайдағ оңдайларда іҷелер пала тӧрітчеңнер паза час палаларынаң хада чатчаңнар. Тӧрт іҷе паза оларның ыңааҷахтары пір палатада полҷаңнар. Перинатальнай кінде палата ікі орыннығ, ағаа хоза ол орыннар бокстарға чарыл парғаннар. Ікі боксха пір душ паза тасхын чӧрҷең орын кӧріл парған. Бокста, тізең, іҷее орған турча, палаа - алынҷа орын, стол паза стуллар, паланы орааҷаң стол. Прайзын паланы чуғҷаң ӧнетін раковина чапсытхан. Палатада чарых, истіг, прай мебель килістіре турғызылған, пір сӧснең, хандыра!
Мындағ оңдайларны пістің ууҷаларыбыс тӱсте дее кӧрбееннер. 45 чыл мының алнында Ағбандағы пала тапчаң тураның ӧӧн имҷізі полған Клара Кызласова пӱӱнгі пала тапчаң туразар іҷелерні кӧзірген. Хайдаң кӧзірген? Пір хадыллығ ағас турадаң. Олар андада Чертыгашевтің орамазында пӱдірілген наа имнег туразынзар, піс перинатальнай кіннің туразынзар хайдағ ӧкерсініснең, поғдархаснаң, ӧрініснең кӧрчебіс, анда ідӧк кӧргеннер. Іди чылдаң чылға имнег тиліпче, пӱдіріглер алғыдылчалар.
Ӱзінҷі хадылда перинатальнай кіннің «чӱрее» орныхча - час палаларның реанимация паза табырах терапия пӧлии. Пӧлікнең устапча Игорь Хлыстов. Имҷі Иркутск облазынаң пістің республиказар тоғынарға килген. Алында областьтағы ікі перинатальнай кінде тоғынған. 500 граммға читпеен ыңааҷахтарнаң тоғынарын пілче.
Ол устағҷыларға ыңааҷахтарның реанимация палаталарын кӧзіткен. Пір палатазы ікі орынға кӧрілген, ікінҷізі - сигіс орынға. Ікізінде дее пала чуртазын хайраллаҷаң инкубаторлар турча, олар амғы тустың иң чахсы оборудованиезі полызиинаң тоғынчалар. Пӧзік технологиялар инкубаторда ыңааҷахха іҷенің істіндегі осхас чылығ паза сыхтығ оңдайлар тӧстепчелер. Паланы чарых кӱн сустарынаң ӧнетін тігілген чорғанахтар арачылир.
Пӧліктерде хайдағ даа полызығ хорғыс чох иртерінеңер ундутпааннар. Имҷі пациентнең тоғынар алнында холын чуупча. Наа имнег туразында пу кирекке имҷі кӧп тус хоратпас. Ол холын кран алтынзар тутсох, суғ ағар.
Хакасия пазы Виктор Зимин перина тальнай кінні кӧрген соонаң таныхтаан: «Пу кін - іҷелер тигірибі, палалар кистінде аға-ууҷалар, тиксі алза, ол Чир-суубыс!»
ПАСТАҒЫ ІҶЕЛЕР - 18 СЕНТЯБРЬДА
Республика чуртағҷыларын перинатальнай кіннің азылғаны ӧріндірче, олох туста пір сурыға нандырығ сағыссыратча: хаҷан кін пастағы пациенттерні алып пастир? Перинатальнай кіннің ӧӧн имҷізі Наталья Ржевскаяның нандыриинаң, ол полар 18 сентябрьда, килер понедельникте. Олох туста Чертыгашевтің орамазындағы пала тапчаң тура халғанҷы ипчіні паза ыңааҷахты имнег туразынаң сығарғанҷа тоғынар.
Ідӧк Хакасияның хазых хайраллаҷаң министрі Владимир Костюштың искіриинең, Россияның хазых хайраллаҷаң министрі Вероника Скворцова перинатальнай кіннің пӧліктерін соон сӱрістіре тоғындырарға чӧп пиртір. Перинатальнай кін 150 орынға кӧрілген: 105 орын - іҷелерге, 45 орын - аар ағырығлығ, читіре ал чӧрбеен ыңааҷахтарға, ол санда кӧрбинчеткен, хурсағы хомай тоғынчатхан паза пасха даа палаларға.
Ағаа хоза, перинатальнай кінде пала тӧріт полбинчатхан іҷелерге тикке ЭКО иділер. Пуох турада орнығар Ағбан городтың 1 паза 2 №№ ипчілер консультациялары. Пӧліктер 1 ноябрьға теере кӧзірілерлер.
Дмитрий ПОПОВ, Хызылчар крайының хазых хайраллаҷаң министр орынҷызы:
- Иң пастағызын Хакасия чуртағҷыларын пу танығлығ пӱдіріг тимге сығарылғанынаң алғыстапчам. Піс пілчебіс перинатальнай кіннің регионға улуғ тузазынаңар. Хызылчар крайында пастағы перинатальнай кін 2011 чылда азылған, пӱӱнгі кӱнде крайда ӱс перинатальнай кін саналча. Хакасияның перинатальнай кінінзер піс ідӧк улуғ ізеніснең кӧрчебіс. Аның тоғызы крайның ӱстӱнзархы аймахтарының чуртағҷыларына хазых пала тӧрідерге полызарына ізенчебіс. Чӧптезіглер апарылча.
Галина ТРОШКИНА, Хакасияның Ветераннар чӧбінің кнезі:
- Мин уғаа ӧрінчем пістің республикада перинатальнай кін азылғанына. Пу учреждение имнег киреенде иң пӧзік синніг, уғаа чахсы оборудованиеліг. Кіннің туразы чахсы пӱдіріл партыр, кізі чӱреене уғаа ӧріністіг. Піс, ветераннар, палаларыбысты пір хадыллығ ағас турада тӧріткебіс. Че пістің чииттерге мындағ хандыра тура пӱдірілді. Ӧріністіг чииттер ӱчӱн, палалар, іҷелер чуртазы хайраллалары ӱчӱн, олар хазых ползалар, ідӧк чахсы чуртирлар, тоғынарлар. Хазых тӧл республикаа ідӧк тӱзімніг тилирге полызар.
Айвар КОЛЬЧИКОВ, Асхыстагы аймахтар аразындагы имнег туразының ӧӧн имҷізі:
- Хомзынысха, пӱӱнгі кӱнде ор хазых ипчілер чоғыл даа, аннаңар кӧбізін перинатальнай кінзер пала тӧрідерге ыс турарға килізер. Асхыс аймаанда айда ортымахти 24 пала тӧріпче. Перинатальнай кіннерде алында поларға киліскен, кӧзідімге, Москвадағы «Мать и дитя» перинатальнай кінде. Ол он чыл мының алнында азылған, че пӱӱнгі кӱнде пістің кін істінең дее, тастынаң даа хай-хай артых кӧрінче. Сағынчам, чылдаң чылға проекттер чахсыландырылча, оборудование нааҷылалча.
Палаталар чарых, алғым, анда пір-ікі кізі чадар. Тиксі алза, перинатальнай кінде имнег туразында полчатханы пілдіртпинче. Ол саринаң пала тӧрідерге тимненчеткен іҷелерге уғаа истіг паза амыр полар. Федеральнай паза республика устағ-пастаа, пу улуғ сағысты чуртасха кирген ӱчӱн, сағынчам, мыннаң мындар Хакасияның даа, хонҷых регионнарның даа чуртағҷыларының алғыс сӧстеріне тӧреміл турызарлар.
Автор :
Наталья СУБРАКОВА Сомнар Максим АХПАШЕВТИ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде