ПАЛА КIЧIГДЕҢ КӦНIКCIН
22.02.2023
Хабарлар
Хакасияның ӱгредіг паза наука министерствозының наука паза национальнай ӱгредіг пӧлиинің пастығы
Ольга ДОМОЖАКОВА
Тӧреен тiллер кӱнiне. Хакасияның ӱгредiг паза наука министерствозының наука паза национальнай ӱгредiг пӧлиинің пастығы Ольга Доможакова ӱгредiг киреенде хакас тiлiн тилiдерiнҷе хайдағ тоғыстар апарылчатханын чарытча
Пу кӱннерде Хакасияның школаларында хакас тiлiнең азых уроктар апарылчалар. Олар тӧреен тiлге чарыдылчалар. Мындағ чӧрім iкiнҷi чылы иртiрiлче. Азых уроктарға кӧп аалҷы хығыртылча, ӱгренҷiлер хакас чонның сiлiг кип-азаана чазанчалар.
Iдӧк ирткен неделяда Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас хазна университедiнде Россиядағы чоннарның тӧреен тiллерiнҷе паза литературазынҷа федеральнай олимпиаданың халғанҷы чардығы ирткен. Анда 300-ке чағын ӱгренҷi пiлiзінең cынасхан. Таныхтирға кирек, пу олимпиада наа синге сығып алды. Алтынзархы-Іскеркі олимпиада Россияның пӧзiк ӱгредiг паза наука министерствозының олимпиадаларының санына кiрче. Аннаңар марығда чиңiс тутхан олғаннарға вузтарда льготалар кӧрiл парған.
– Олимпиадада чиңiс тутхан ӱгренҷiлер iкi диплом алчалар: республика синiндегi паза федеральнай. Олар, Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас хазна университедiнзер хакас тiлi паза литература кӧстегҷе ӱгренерге кiрчетселер паза орыс тiлiнең пiрге хазна сыныхтаа салтары 75 баллдаң пӧзiк полза, сыныхтағлар иртпестер. Хакас тiлiнең палғалыстығ нимес специальностьтарны таллап алған кӧстеглерде iдӧк льготалар полар, – чоохтапча Ольга Васильевна.
Россиядағы чоннарның тӧреен тiллерiнҷе паза литературазынҷа федеральнай олимпиада иң пастап 2021-2022 ӱгредiг чылында иртiрiлген. Анда башкирлер, татарлар, ненецтер, чеченнер, эвенктер, якуттар паза даа пасха чоннар араласхан. Тиксi 3300 азыра 8 – 11 класстарда ӱгренчеткен олған, оларның 167-зi дипломант полыбысхан.
Аннаң пасха, хакас тiлiн тилiдер пӧгiннең, Хакасияның ӱгредiг паза наука министерствозы проекттер мариин иртiрген. 16 проекттiң алтызына ахчалығ хабазығ полар. Ол «Ине тiлi» халых организацияның, Шоевтер сӧбiрезiнiң, Н.Г.Булакиннiң адынаң лицейнiң паза даа пасхазының проекттерi.
Кӧзідімге, Н.Г.Булакиннің адынаң лицейде хакас тiлi кiнi тӧстелче. Аннаң Лариса Ивановна Тинникова устапча. Таныхтирға кирек, пу ӱгредiг организациязында iкiнҷi класстағылар прайзы хакас тiлiн предмет чiли ӱгренчелер. Iҷе-пабалар тоғыр полбааннар, сурыныс пiчиин пасханнар.
– Пiстiң кӧрiзiбiснең, ӧӧн тоғыс апарарға кирек олған садтарында паза пасталығ класстарда. Пала ибде пос тiлiнең чоохтасса, олған садында, школада ӱгрензе, ол аны аннаң андар ӱгренерге хынар. Паланы кiчiгдӧк пос тiлiне кӧнiктiрбезебiс, соонаң орай полар. Аннаңар олған садтарында хакас группаларын хоза азарға паза тiл специалисттерiн тимнирге кирек. Улуғ iзенiс Харатастағы отрасльлар аразындағы техникумға. Анда филология наукаларының кандидады Мария Сергеевна Арчимаева студенттернi ӱгретче.
Амғы туста Хакасияда хазна органнары тiлнi хайраллирына улуғ хайығ салчалар. Аймах программалар, учебниктер сығарылча, пайрамнар, марығлар иртiрiлче. Олох туста ХакНИИЯЛИ-ның, ИГИСАТ-тың iстезiглерi кӧзiтчелер, амды улуғлар кiчiглерiне тiлні читiрбин сыхтылар. Пу сидiксiнiс пiстiң не регионда нимес, пасха даа регионнарда пар, – искiрче министерствоның пӧлiк пастығы Ольга Доможакова.
Автор :
Оксана СУНЧУГАШЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде