ЧОННАРНЫ ПІРІКТІРЧЕТКЕН ФЕСТИВАЛЬ
16.06.2017
Хабарлар
Ағбанда кӱӱлеп иртті саблығ «От ыры» этническай кӧглернің фестивальы. Пӱӱл ол тиксі Россия синіңде ӱзінҷізін полды. Фестивальда устарынаң Крымның, Татарстанның, Башкортостанның, Бурятияның, Новосибирск облазының, Хызылчар крайының, Туваның паза Хакасияның таланттығ ырҷылары сынасханнар. Олар, ыр-сарыннар толдырып, кӧрігҷілернің кӧңнін кӧдіргеннер.
ФЕСТИВАЛЬНЫҢ ТАЛЛАҒ МАРИИ
Чоохтирға кирек, пӱӱл «От ыры» марығның пайрамнығ чылы, ол тӧстелгеннең пеер 25 чыл толчатханын таныхтапча. Мында аның тӧстегӌізі Хакасияның чон артизі Герман Танбаевті махтирға кирек. Ол республиканың правительствозы полызиинаң Хакасияның чуртағӌыларына чыл сай музыка пайрамын сыйлапча. Ідӧк «От ыры» фестиваль-марығны пӧзік синде С.П.Кадышевтің адынаң культура кіні иртірерге хабасча.
Фестивальға ырӌылар азынада чыылысханнар. Репетициялар аразында олар пресс-конференцияда аралазарға, Хакасияның танығлығ орыннарын кӧріп аларға маңнанғаннар. 11 июньда 18.00 часта Культура кінінің улуғ залында «От ырының» таллағ марии пасталған. Араласчыларның узын паалирға пілістіг жюри табылған. Аның тоғызынаң философия наукаларының докторы, искусствоведениенің кандидады, Крымның культура министрінің орынӌызы Исмет Заатов устаан. Таныхтирға кирек, Исмет Аблятифович «От ыры» фестивальның жюри тоғызында ӱзінӌі хати араласча. Музыканаң айғасчатхан улус аны чахсы таныпча. Ідӧк жюринің кізілері аразында рок-музыкант Альберт Кувезин, ырӌы Герман Танбаев, Хакас филармониязының хоос устағӌызы Артур Марлужоков, композитор Инна Шагнаева, продюсер паза хабарҷы Евгений Колбашев, ырӌы Марсель Кутуев, РТС телерадио-компанияның ӧӧн директоры Ирина Емельянова паза «Хакасия» газетаның хабарҷызы Елена Абумова полғаннар.
Тиксі алза, марығда 29 кізі араласхан: 11 ырӌы, 3 ӧме паза 1 дуэт. Пастағы кӱнде «От ыры» фестивальның араласчылары ікі сарын толдырғаннар. Пастап сценазар ырӌы Аяс Дамдын сыххан. Тувадаң килген чиит оол, кӧгліг ырлар толдырып, кӧрігӌілерні аптаан. Чайаачызынаң «Ак чаян» фольклор ӧме ӧріндірген. Тува артисттері наа ансамбльны ӱр ниместе ле тӧстеп алтырлар. Оларның хайын залдағы чон хынып искен. «Ак чаян» ӧменің устағӌызы Айдыс Араптан «От ыры» марығда ідӧк алынӌа араласхан. Татарстанның чуртағӌызы Ильгиз Шайхразиев ачых-чарых кӧңніліг кізі полтыр. Аның чарых сарыннары залдағы чонның кӧңнін кӧдіргеннер. Ағаа хоза, Ильгиз уғаа чахсы теелбектенче. Прайзын пӱрӱт чонның хызы Арюна Нимаева хайхатхан. Тува артисттері кізілерні аймах оңдайнаң, хайлап, чапсытчатсалар, Арюна, тізең, пастап ніске ӱннең сарнаан, анаң хойығ ӱнінең ырлап таңнатхан. Ікінӌі номерінде таланттығ кізі пӱрӱт чонның морин-хуур кӧг тириинең ойнап пирген.
Башкортостанның ырӌыларына хакас кӧрігӌілері хынадыр, аннаңар Уфада чуртапчатхан Тимур Рамазанов сценазар сыхханда, концертке килген чон аны чылығ удурлаан. Чиит оол ӱгредии хоостыра актёр полтыр, че ырӌы чолын таллап алған. Тимур Рамазановтың кӱстіг ӱні залға толдыра чайылған. Аның полған на номерін видеоклиптер чазаан.
Пірсінде Башкортостанның чир-чайааны, чӱгӱрчеткен сіліг аттар кӧзіділгеннер. Піди кӧргенде, Хакасияа тӧӧй чир полтыр, итсе, пістің тағлар андағ пӧзік ниместер. Хызылчар крайынаң марығда «Росстань» экспериментальнай музыка ансамбльы араласхан. Чайаачы ӧме орыс чонның сарыннарын толдырған. Санапчам, хонӌых регионның ырӌылары араласханы уғаа чахсы. Ансамбльнаң Евгений Шабуров устапча. Аның таниинаң, олар орыс чонның кибірліг музыказын айландырарға пӧгінчелер.
Пӧзік ус араласчылары Крым Республиказынаң килгеннер. Вардуи Диланян Крымдағы хазна филармониязында істенче. Сизінгенде, чайаачы ус тӧреен чирінеңер сарыннар толдырған. Ікінӌі ырӌызы Халиса Аблаева Крымдағы татарларның «Хайтарма» сарыннар паза теелбек ансамбльның солизі полча. Халиса, табырах чоохтаныстардаң пӱткен ырны толдырып, кӧрігӌілерні чапсытхан.
«От ыры» фестивальда постарын турыстыра хакас кӧгӌілері кӧзіткеннер. Пу марығда Алексей Казыгашев сыбыра араласча. Кӧрігӌілер, чиит кізінің кӱстіг ӱніне аптаттырып, матап айа сапханнар. Алексей морсымнығ сарнапча. Итсе, сценаа сығып, ол кӧмес тее теелбектенген полза, аннаңох чахсы кӧрінерӌік. Чайаачыларынаң Татьяна Балахчинанаң Аяна Чебодаева ӧріндіргеннер. Минің кӧңніме кірген Ольга Васильеваның паза Саяна Сабурованың дуэді. Хыстар хакас тілінең ікі сарын толдырғаннар. Пастағызы «Табырах» адалча, аны сарнап, Ольганаң Саяна матап теелбектенгеннер. Оларға «Кӱн сузы» ансамбльның артисттері хабасханнар. Тиксі алза, пу номер уғаа чахсы кӧрінген. Сценазар халғанӌызын сығарға ӱлӱс тӱскен «Иренек хан» ӧмее. Таныхтирға кирек, пылтыр музыканттар республика синінде ирткен «От ыры» фестивальда, аралазып, чиңіс тутханнар. «Иренек ханның» сарыннарына кӧрігӌілернің кӧңні толған, олар хынчатхан ӧме хатап пӱӱл Гран-прині холға кирер тіп ізенгеннер.
ГАЛА-КОНЦЕРТ
12 июньда, Россия кӱнінде, «От ыры» фестивальның финалы ирткен. Таллағ марығның араласчыларының прайзы ирт полбаан, аннаңар ікінӌі кӱнінде марығ аннаңох хазыр парған. Финалда ырӌылар пірер сарын толдырғаннар. Чоохтирға кирек, таланттығ ырӌыларны истіп аларға пӧгініп, Хакас драма театрында чон тығырама чыыл парған. Ағаа хоза, «От ыры» фестивальның финалын РТС телерадиокомпания кӧні эфирде кӧзіткен, аннаңар гала-концертке кил полбаан кізілер аны телевизор пастыра кӧріп алғаннар.
Финал тузында РТС тоғынӌылары артисттернең сурастырығ апарғаннар, аны сах андох сценадағы улуғ экранда кӧзіт турғаннар. Сарнаан соонаң кулиса кистінзер парыбысхан араласчызар сурығларнаң хабарҷы Екатерина Воронович айланған. Іди залдағы чон піліп алған Вардуи Диланянға Хакасиязар «От ыры» марыға пар килерге ахчанаң Крымның культура министерствозы полыс пирген. Аяс Дамдын, узын тилідерге пӧгініп, кӱннің сай сарнапча паза хайлапча. Тимур Рамазанов пис частаң сығара сарнапчаттыр. Чиит ырӌы хакас кӧрігӌілерге аны чылығ удурлаан ӱчӱн улуғ алғызын читірген
Прайзы, чидікпин, марығның салтарларын искірерін сахтаан. Пастап кӧрігӌілернің кӧңніне кірген кӧгӌіні адааннар. Пу сыйыхты ӱзінӌі хати Алексей Казыгашев утып алды. Арюна Нимаеваа «Ізеніс» сыйых читірілген, «Ак чаян» фольклор ӧмезі «Торғы чол» сыйыхнаң таныхтаттырған. III степеньніг дипломны Айдыс Араптан алған, II степеньніг дипломны - Ильгиз Шайхразиев, I степеньніг дипломны - Ольга Васильеваның паза Саяна Сабурованың дуэді. III степеньніг лауреат атха турысхан Халиса Аблаева , II степеньніг лауреат - Вардуи Диланян, I степеньнің лауреады Тимур Рамазанов полыбысхан.
Гран-прині хатап «Иренек хан» утып алған. Тиктең нимес, таллағ марии парчатханда, кӧрігӌілер пу ӧмее ізенгеннер. Аарлығ сыйыхты Хакасияның культура министрінің тоғызын толдырчатхан Светлана Окольникова читірген. Чооғында Светлана Анатольевна регионның пазы Виктор Зиминнің адынаң чыылған чонны Россия кӱнінең алғыстаан. Ідӧк алғыстас сӧстерін ол «От ыры» фестивальны тимнеен тоғынӌыларға, жюринің кізілеріне, Хакасияның чон артизі Герман Танбаевке читірген. Гала-концерттің халғанӌызында кибір хоостыра чиңісчі ӧме сарын толдырған. Таныхтирға кирек, пу наада «Иренек хан» ӧме Москвада ирткен «Наа чылтыс» телевидение мариинда араласхан. Аны августта «Звезда» телеканалда кӧзідерлер, олох туста марығның салтарлары искірілер. Пістің чир-суғӌыларыбыс улуғ чидіге чидерлер тіп ікінӌілес чоғыл.
Пӱӱл «От ыры» фестиваль ідӧк пӧзік синде ирткен, Хакасияның чуртағӌыларына кӧп ӧрініс сыйлаан.
Автор :
Майя КИЛЬЧИЧАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде