ЧАРЫДАРБЫС, ПОЛЫЗАРБЫС, ПӦГЕРБІС
13.09.2017
Хабарлар
Хакасия пазы Виктор Зиминнің 21 июльдағы кӧні палғалызы тузында республика чуртағҷыларынаң кірген прай сурығларға сах андох нандырығ пирерге оңдай чох полған. Че пирілген сурығларның пірдеезі хайығ чох артызылбаан. Пасхазына даа чапсых полар сурығларны сығарарын узаратчабыс.
ЧОЛЛАР
Республиканың кӧп чуртағҷызын чоллар сағыссыратча. Кӧзідімге, Ағбан пилтіріндегі Чапаев аалның чуртағҷылары сурғаннар: «Хаҷан Чапаев аалзар чол иділ парар? Нинҷе машинаны сайбирға, онҷа чыл оймахтарҷа пағаҷахтар чіли атыхчабыс».
Хакасияның транспорт паза чол хонии министерствозы искірче: пӱӱл чайғызын подрядчик ИП Сейранян М.В. Чапаевтегі Мир орамазында контрактча кӧрілген тоғыстарны толдырыбысхан. Амды пасха подрядчик - «ДСП-8» ООО - киректелчеткен тоғыстарны узаратча. 15 августта иділген контрактча чолҷылар Мир орамазынаң школадаң сығара Тихая орамаа теере кизегінде асфальт салыбызарлар. Ідӧк Тихая орамада, Тихий паза Шолохов переулоктарда, сай урып, чолны иптебізерлер, соонаң асфальт салар пӧгіннең. Тоғыстар 2017 чылның 15 сентябрьына теере толдырыл парарға киректер.
Новоенисейка аалдаң сығара Очыр аалға теере чолның изелген участогында машиналарның ээлері андағох сидіксіністерге урунчалар. Олар грейдернең дее тӱзедібізерге сурынчалар.
Хакасияның транспорт паза чол хонии министерствозы искіриинең, пӱӱл Пии - Очыр чолда тыхтағ тоғыстары апарылар, 46+552 км - 48+392 км участокта. Тоғыстарны чол пӱдірии тузы тоозылғанҷа тоос саларлар.
«Белоярская орамаҷа сунғар тӧреміл разрезтің улуғ таарлағ машиналары чӧрче, - мындағ хоп кірген Хубачардаң. - Хараа-кӱнӧрте кӱзӱрт-хазырт. Хаҷан ол ниме тохтир?»
Амғы туста Алтай аймаандағы Аршаннар паза Ағбан пилтіріндегі Томыҷахтар ааллар хыринда Ағбан суғ кизіре тахта пӱдірілче. Ол проект чуртасха кирілзе, Хубачар - Пии -Асхыс трассаның Белоярскай орамадаң сунғар парчатхан участогында таарлағ тартчатхан транспорттың чӧрізі хызырыл парар.
Хаҷан Чыланнығ - Харачул автомобиль чолы читіре пӱдіріл парар? Мындағ сурығ сағыссыратча андағы чуртағҷыларны.
Чыланнығ - Чанайлар аалы - Харачул автомобиль чолын чардыхти пӱдірері 2014 чылдаң республиканың паза Таштып аймаа кӱзінең апарылча. Пу тусха 10,8 километр чол тыхталған, ол санда андағы пӱдіріглернең хада (ікі тахта паза суғ ағысчаң трубалар)
Аймах администрациязы паза ӱс километр чолны тыхтирына хазна контрактын ит салған. 2017-2018 чылларда чолның иң сидік участогында (аспахта) тоғыстарны толдырары кӧріл парған.
Кӧні палғалысха кірген нинҷе-де айланыс Чарков аал пастыра парчатхан Ағбан - Сорығ чолны оңдайлирға кирек полчатханына теелген.
Орта чоохтаза, чоох парча Ағбан пилтірі -Чарков - Сорығ чолның 36 километрліг участогын нааҷылирдаңар. Хайди таныхтааннар Хакасия минтрансының специалисттері, пӱӱнгі кӱнге узуны 10 километр участокта асфальт салҷаң тоғыстар толдырыл парған. Теестегі 6,2 километр участокта асфальт 2018 чылда салылар. Прай 36 километрні нааҷылирын 2020 чылда тоос саларға пӧгінчелер.
Пии аймаандағы Бондарев аалның чуртағҷылары автобус тохтаан пӱдір пирерге сурыныснаң айланғаннар.
Автобус тохтағларын турғысчаң проект-сметалығ пічіктер пу чағында тимнел парар. Оларның пӱдірии, тізең, 2018 чылға кӧріл парған.
КІЧІГ ААЛЛАР
Хакасияның кічіг аалларының чуртағҷылары искірген сидіксіністер аразында ідӧк чолнаң палғалыстығ сурығ пар. Асхыс аймаандағы Аңҷыл чон аалдаң хоп кірген: «Аалҷа чӧрер оңдай чоғыл. Хаҷан піске чол ит пирерлер?»
Нандырығ мындағ: «Хакасавтодор» учреждение узуны 800 метр артиинаң ораманы тыхтирына проект-сметалығ пічіктерні тимнеп салған. Тыхтаға пір миллион азыра салковай киректелер. 14 августта 2017 чылда Асхыс аймааның устағ-пастаа ол объектті «Хакас Республиканың кічіг паза ыраххы аалларын хайраллиры паза тилідері (2016 - 2018 чыллар)» программаа кирердеңер сурыныстығ пічікті ызыбысхан.
«Кічіг ааллар чуртағҷыларына мал тутчатхан ӱчӱн пастағы чарым чылның ахчазын хаҷан тӧлеп пирерлер?» - мындағ сурығ сағыссыратхан июльда Орджоникидзе аймаандағы Кічіг Сӧӧт аал чуртағҷыларын.
Чарыт пирербіс, мында чоох парча сӧбіре-істеніс хониинда пос малын тутчатхан ӱчӱн чардыхти ахчалығ компенсация тӧлирдеңер, хайзы «Хакас Республиканың чуртағҷыларына тоғыс табарында хабазары (2016 - 2018 чыллар)» республиканың хазна программазы хоостыра пирілче.
Кічіг Сӧӧт аал чуртағҷыларына тӧлелҷең компенсацияның сині 2017 чылның пастағы чарым чылына 318,3 муң салковай пол парған. Хакасияның финанстар министерствозынаң ахча 16 августта кірген, Кічіг Сӧӧт чуртағҷыларына компенсация ахчазы пазағох кӱнде ызылған.
ТОҒЫС ПАЗА ЧАЛ АХЧАЗЫ
Удаа кізілернің сидіксінізі тоғыс паза чал ахчазы полча: прсіне читіре тӧлебинчелер, пасхазына ахчаны «конвертте» тӧлепчелер, ӱзінҷізі, тзең, пір дее чирзер тоғысха кір полбинча.
Ікі бухгалтериялығ махинациядаңар чоохтаза, прайзына пір нандырығ: айланыңар істенісче инспекциязар паза налоговайзар. Анзы оларның сурии.
Ікі сурығ «Енисейская» паза «Хакасская» шахталарға теелген. Оларда тоғынғаннарға чал ахчазынҷа алымны тӧлирінең Харатастағы шахтер ветераннары чӧбі айғасча. Ол халых пірігізі тимнеен списоктарҷа паза теесче пирілче. Хакасияның финанстар министерствозы, тізең, позының саринаң ол пӧгінге бюджеттегі нимес хоза ахча табарынаң айғасча. Чал ахчазы тузында тӧлелбинчеткені ідӧк Саяногорсктың бюджетниктерін сағыссыратча.
Сидіксіністің сылтаа - город бюджедінің парыстығ чардығында читкіҷе ахча чидіспинчеткенінде. Республиканың минфині амғы туста Саяногорсктың бюджедін оңдайлир сурығнаң айғасча. Анзына город бюджедіне пирілчеткен НДФЛ процентін ӧскірібізері кӧрілче.
Мына ниме пасханнар паза: «Мин Хакасияның чир-чайаан министерствозының хайиинда полчатхан ағас хонии департаментінде тоғынчам. Чуртапчам Тойымда, тоғынчам Тойымдағы лесничествода. Хаҷан піске чал ахчазын кӧдір пирерлер? Минің окладым - 3750 салковай, прай хоза тӧлеглернең хада айда 14 муң салковай сых парча. Пiр дее нимее чидіспинче».
Хазна органнары тоғынҷыларының окладтарын кӧдірер сурығнаң Хакасияның правительствозы айғаспинчатса даа, республика ӱлгӱлері амғы туста ағас хониинҷа федеральнай агентствонаң федеральнай бюджеттең пирілчеткен субвенция синін (ол санда чал ахчазына) 2018 чылға ӧскірібізер сурығҷа тоғынчалар.
Пасхазы ол туста ам даа тоғыс тілепче, ағаа хоза посха нимес, пархазына: «Парха хызым, пастап психологка ӱгреніп, университет тоозыбысхан, анаң магистратураны. Пір чыл тоғыс таап полбинча (чуртағҷыларға тоғыс тапчаң службада санға алылған, позы даа резюмелер ысча). Тузазы чоғыл. Хайди ағаа поларға? Чиит специалисттерні тоғысха кирері хоостыра ниме-де иділче бе?»
Ол чиит хыс килістіре тоғыс тілирінде полызығ кирексібинчеткені ілезіне сығысхан полза даа - іди ол теен Ағбандағы чуртағҷыларға тоғыс тапчаң кіннің специализінең тоғасханда - пазох искір пирерге чарир: Хакасияның чуртағҷыларға тоғыс тапчаң хазна комитеді-нің www.zankhakasia.ru интернет-порталы пар вакансиялар аразында килістірені табарға ла полыспинча, че ідӧк анда постың резюмезін артыс саларға чарир, хайзы специалистсер ызылар паза тоғыс тілепчеткен кізілердеңер базазар кирілер.
Чиит специалисттерні тоғысха кирері хоостыра ниме иділчеткенінеңер сурығны алза, Хакасияда хазна программазы тоғынчатханын таныхтирға кирек. Ол программаҷа юридическай лицоларға, пос идінҷектерге профессиональнай алай пӧзік ӱгредіг заведениезін тоозып, ам на тоғыс тілепчеткен 25 частаң чиит кізілерні ӱр нимес тусха тоғынарға алғаны ӱчӱн субсидиялар пирілче. Опыды чох чиит выпускниктерге - ол, опыт алынып, тоғыс тапчаң оңдай, тоғыс пирчеткеннерге, тізең, кӧӧктірҷең сылтағ.
Автор :
Хакасия пазының администрациязы
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде