ӀҶЕ-ПАБАЛАРҒА - ӰГРЕДІГЛІГ ТОҒАЗЫҒЛАР
24.01.2020
Хабарлар
Хазых школазы. Республиканың олған имнег туразында іҷе-пабаларға «Имӌі хости» хазых школазы тӧстелген. Пу неделяда анда имҷiлер пастағы ӱгредігліг тоғазығны иртіргеннер
Хакасияның имҷі-педиатрлары пӱӱл, наа проектче тоғынып, іҷе-пабаларға ӱгредігліг тоғазығларны тӧреміл иртір турарға пӧгінчелер. Аны хоостыра олар республиканың олған имнег туразында «Имҷі хости» школа тӧстеп алдылар.
20 январьда анда пастағы «урок» иртірілген. Андар Ағбандағы паза город хыриндағы ааллардағы іҷелер чыылысханнар. Оларны мындағ танығлығ кӱннең алғыстирға килген Хакасияның хазых хайраллаҷаң министрі орынҷызы Елена Быкова. Хайди ол таныхтаан, андағ мероприятиені мыннаң мындар ідӧк тиксі Хакасия чуртағҷыларынан иртірерге пӧгін турғызылча.
- Ӱгредігліг тоғазығларның кӧстее - іҷелерні, пабаларны паза имӌілерні палаларны хазых ӧскірерінде хада-пірге тудынарға кӧніктірері. Республиканың олған имнег туразы палаларға имнег полызиин пирерінӌе регионның ӧӧн учреждениезі полча. Аның специалисттері, федеральнай хазых хайраллаӌаң учреждениелерде ӱгредіг иртіп, сыбыра пілістерін алғытчалар паза устарын кӧдірчелер. 2017 чылдаң 2019 чылға теере пу имнег туразында Хазых хайраллаӌаң тиксі тилекейдегі организацияның (ВОЗ) эксперттері олғаннарға имнег полызии хайди пирілчеткенін сыныхтааннар. Имнег туразының тоғызын чахсы паалааннар, - теен Елена Владимировна.
Республиканың имнег туразы, Инстаграм социальнай сетьте позының страницазын азып алып, анда пала ӧскірчеткен улустың сурығларына нандыр сыххан. Ам ол страницаа пір муң азыра кізі пазын салтыр, андар пазыныс ӧткін парчаттыр. Пу имнег туразының ӧӧн имҷізі Людмила Топанованың чооғынаң, іди Инстаграмҷа апарылчатхан тоғыс хоостыра мындағ школаны тӧстирге чаратханнар, іҷе-пабаларға ӱгредігліг тоғазығлар иртірерге. Оларны чуртағҷыларны сағыссыратчатхан сурығлар хоостыра айда пір хати иртір турарлар. Пу тоғазыға азынада пазын саларға киректелче.
Имҷілернің чооғынаң, амғы туста ӧткін іҷе-пабалар паланы хайди имнирдеңер, хайдағ имнер пирердеңер искіріглерні Интернет, СМИ-лар пастыра піліп аларға кӱстенчелер. Че имҷілерзер айланминчалар. Алай ба пала ағырыбысса, хайди орта имнирдеңер олаңай сурығларға нандырығ пілбинчелер. Аннаңар, іҷе-пабалар, пала ағырыбысса, имҷілерзер тузында айланзыннар тіп, улуғларын иркеҷекке орта хайарға ӱгредерге пӧгініп, мындағ хазых школазы тӧстелген. Анын хыйғызы - «Піс хада кӧп ниме ит поларбыс». «Анда аймах-пасха темалар ӱзӱрербіс. Кӧзідімге, ам соох туста кискек ағырығларынаңар, паланың хазиин пиктирдеңер чоох апарарбыс. Соонаң - паланы хайди орта азырирға, иркеҷек, кинен полып, пірее ниме азырыбысса, ниме идерге кирек, хайди ол ӧсче, тиліпче паза пасха даа сурығлар», - таныхтаан Людмила Владимировна.
Пастағы тоғазығда чиит іҷелернен пілістерінең ӱлескеннер Хакасияның ӧӧн педиатры, пу имнег туразының ӧӧн имҷізінің орынҷызы Татьяна Кузнецова паза приёмнай пӧлік устағҷызы Ольга Тортумашева. Татьяна Григорьевна пеер килген улусха, маң тус таап, имҷілернең тоғасчатхан ӱчӱн алғызын читірген. «Ізенчем, піс, имҷілер, сірернің киртінізіңерге турызарбыс, туза ағыларбыс», - теен ол.
Пу тоғазыға «Хаҷан паланы имҷізер табыраанҷа ағыларға кирек?» теманы таллап алғаннар. Имҷілер пос аразында аны «Ағырчатхан палаа инструкция» хормачыланып адап салтырлар.
«Инструкциянаң» танызып алып, улуғлар, кічіглерін постары имнебин, имҷізер тузында айланарлар тіп ізенчелер специалисттер. Пу чарыдығлығ тоғысты Татьяна Кузнецова иртірген. Иді ізіп, пала суғ іс полбинчатса, уйғаа пастырып, салых парған кӧңніліг полза, ойначахтарынзар пір дее хайбинчатса, теерізінде оох сіміскелер чайыл сыхса, табыраанча имчізер айланарға кирек тіп чоохтаан. Ідӧк пала, чиділіп, аар тынчатса, істі сӱрібіссе, теерізі хызар сыхса паза аның хазиина пасха даа оңдайнаң хорғыс сығыс килзе, табыраанҷа имчізер айланарға чӧп пирілген.
Имчі-педиатр Ольга Тортумашева олған имнег туразының приемнай пӧлии тоғызынаң таныстырған. Андағы кабинеттердеңер, табырах имнег полызии хайди пирілчеткеннеңер чоохтаан. Хайди ол таныхтаан, имчілер иң пурун хайығны тың ағырчатхан палаларға айландырчалар. Че іче-пабаларның хайзы-да, анзынаң чараспин, хырыс-табыс таа пастабысчаттыр пу пӧлікте. Андағларға иптіг нандыр пирчелер, оларзар айланған полған на паланы теес хоостыра хайди даа кӧрербіс тіп амыратчалар. «Піс, имҷілер паза іҷе-пабалар, пірге тудынып, пілізіп чоох алыс турзабыс, хада кӧп ниме ит поларбыс», - чооғынаң чыылысхан улуссар айланған Ольга Валерьевна.
Чӧптерні специалисттер Россияның профессиональнай имнег киреенің эксперттер пірігізінің паза ВОЗ-тың чӧптеріне тӧстеніп пирчелер. Имҷілер паланың хазиина паза чуртазына хорғыс ағылбас оңдайға тудынып тоғынчалар. Мыннаң мындар олар хазых школазын сахар диабедінең ағырчатханнарға азарға сағынчалар. Ол кӧстеге специалисттерні тимнепчелер.
Тоғазығның халғанҷызынзар имчі-педиатрлар іҷелернің алынҷа сурығларына нандырғаннар. Кӧзідімге, пір іҷе, тузынаң ирте тӧреен палазы кискектебіссе, уғаа хатығ чиділ сыхча, ам 4 частығ иркечегін хайди орта имнирге кирек тіп сурығнаң айланған. Аннаң даа пасха сурығларға нандырығлар пирілген. Ағбанның чуртағҷызы Олеся Медведева пу ӱгредігліг тоғазыға чӧпсіндім тіп сағызынан ӱлескен. Ол - ӱс паланың іҷезі. Пазағы тоғазығларда хайди даа аралазарға пӧгінче. Оңдай полза, ЛОР имчее сурығ пирерчікпін теен.
Оолағастарының паза хызыҷахтарының хазии ӱчӱн сағыссырапчатхан ноо даа кізее пу ӱгредігліг тоғазығда аралазарға чарир. Пазағы тоғазығ 12 февральда полар. Че анда аралазар ӱчӱн, азынада пазын саларға кирек 8(3902)215 - 057 телефонҷа алай Инстаграм пастыра @rdkb.19 профильде. Чоохтирға кирек, тоғазығ олған имнег туразының конференц-залында иртірілче. Анда ідӧк иркечектерге ойначаң ӧнетін пулуңас нымзах модульлардаң тимнелген. Анда палаҷахтар ойнапчатхан арада іҷелерге имҷілернің чӧптерін истіп аларға чарир. Ӱгредігліг тоғазығларда аймах-пасха специалисттер аралазарлар.
Автор :
Инора БОРГОЯКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
27 | 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде