ЧАРЫХ КӰН АЛТЫНДА ТОЛДЫРАЗЫНАҢ ЧУРТАПЧА
22.11.2019
Хабарлар
Турыстығ харындас. Хакасияның спорт ветераны Михаил Сергеевич Кунучаков 70 чазын толдырыбысты
Чыллар, чыллар...Хайди олар пілдірбин иртіп одырчалар. Киҷее ле хада ӧскен ӧӧрелеріңнең аал аразынҷа, ойнап, чӱгӱр чӧргенге тӧӧй, пӱӱн, тізең, хыр састығ улуғлан парған кізі пол партырзың. Прай даа частан парған кізілер ирткен чылларынаңар іди сағынча поларлар.
Пістің аарлығ харындазыбыс Михаил Сергеевич Кунучаков пу чазына читіре чирні тикке типсебеен кізілернің санына ізестіг кірче. Анзында ікінҷілес пір дее чоғыл.
Тӧреен Михаил Сергеевич Хакасияның иң сіліг орнында, тайға-тасхыллығ чирде, Таштып аймаандағы Пыдырах аалда, чир-суубыс Илбек Ада чаа соонда ам на амыр чуртасха кірчеткен туста. Аның пабазы чаада махачы чаалазып сабланған Сергей Николаевич Кунучаков полған. Іҷезі - Аграфена Николаевна Сайбаракова. Аалда ӱгретчі полып тоғынған. Чиит сӧбіреде ікінҷі оолағас тӧреенде, 1949 чылның ноябрь айы парчатхан. Хап-орта 21 числода, Мыкайла кӱнінде. Аннаңар тӧреен палаа ат пирері тың на сидік полбаан полар, неке. Тӧреен кӱніне килістіре Михаил тіп адап салғаннар.
Пістің чонда чахсы ат полары хулуннаң тіп тиктең нимес чоохталча. Улуғларыбыстың сағысха киргені хоостыра кічігдең ала Мишаның пик сындырлығ полары кӧрінген осхас. Тоғысха кӱс, кӧйтіктенмес, кӧні чоохтығ хылии аннаң хада тӧреен одыр. Пу чазына теере чуртасха кӧрізін пик тутча. Аның ӱчӱн, санапчам, пістің харындазыбысты чон улуғлапча.
Сағын салған сағызын ол хайди даа толдырча, аар-пеер сабылбинча. Кічігдең сығара аның спортха хынызы прай чуртазының кирее пол парған. Школа тоосхан соонда ӱгретчі полғанох. Асхыс аймаандағы Ӧӧк пилтіріндегі ортымах школада физкультура уроктарын апарған. Аны андар тайыбыс Василий Иннокентьевич Сайбараков хығырып алған. Позы ол паза ипчізі Мария Михайловна олох школада тоғынчатханнар.
Соонаң Миша аҷа Ленинградта чааҷылар училищезінде ӱгреніп пастаан. Че сӧбірезі сылтағларынаң ибзер айланарға киліс парған. Чирінзер киліп, Ағбандағы ӱгретчілер тимнеҷең институтсар кірібіскен. Ол туста, грек-рим кӱрезінең айғазып, чахсы чидіглерге читчеткен. Че ол институттаң ідӧк, читіре ӱгренмин, парыбысхан. Ам сизінгенде, харындазыбыс чуртазын саңай спортнаң палғалыстырыбызарға пӧгін алған осхас. Іди ол Хызылчардағы ӱгретчілер тимнеңең хазна институдындағы физвоспитание пӧлиинзер кірібіскен. Спортта пӧзік чидіглері ӧӧнінде, анда ӱгренчеткенде, полған. Іди харындазыбыс грек-рим кӱрезінҷе спорт узына кандидат пол парған.
Хызылчарда ӱгренізін тоозыбызып, Хакасиязар айлан килген. Позының чирінде ол Ағбанда спорт школазының устағҷызы полып узах тоғыс чолын пастаан. Соонаң пасха даа орыннарда істенген. Таныхтирға кирек, прайзында устағҷы полған паза тоғызы спортнаң на палғалыстығ полҷаң. Иң кӧп чыл Михаил Сергеевич Ағбан городтың устағ-пастаанда спорт пӧлиинің пастығы полған. Тынаға аннаңох парыбысхан. Че устағҷылар, улуғ опыттығ, спорт киреен ӧтіре пілчеткен арғыстарын ам даа городха туза ползын тіп, спорт школазының директорына чӧптеп алғаннар. Пӱӱнгі кӱнде харындазыбыс, частан таа парған полза, тоғызын анда тӱзімніг апарча. Чиит арғыстарына пір дее маң пирбинче.
Хайдағ даа тоғыста, улам устағҷы полчатсаң, хайди тіпчелер чааҷылар, кистінде ізестіг тыл поларға кирек. Харындазыбыстың андағ чӧленҷең пик сӧбірезі пар. Нигеҷібіс Зоя Андреевнанаң (Аданаковтар хызы) хада ипти, хынызып 50 чыл чуртап парирлар. Чон аразына пис пала, ӧскіріп, кир салғаннар. Амды пархаҷахтарын ӧскірерге полысчалар.
Харындазыбыстың тоғыс чолы турыстыра парча. Аның сыйыхтарын санап аларға даа сидік. Аймах-пасха медальлар, Аарластығ пічіктер шкафха толдыра. Ағаа хоза аарластығ аттар пар. Прай ол танығлар уғаа поғдархастығ даа ползалар, че ӧӧн поғдархазыбыс - ол пістің харындазыбыс, пір дее ниме алнында туртухпинчатхан, тӧбін пазынминчатхан, ізестіг тайағыбыс полчатхан Миша аҷабыс. Ол хаҷан даа піске ле нимес, полған на кізее полыс пирерге тимде. Андағ хылии ӱчӱн Ағбан чуртағҷылары аны илееде чыл депутатха тапханнар.
Кізінің чуртап салған чылларын таныхтапчатхан саннар ол саннар ла. Оӧнінде син позың позыңны нинҷе часха тиңнепчеткені полар тіпчелер чонда. Анзы орта. Пістің харындазыбыс ам даа кӱзіндегі ортын частығ ир кізі синінде. Аның алнында ам даа узах чол, кӧп чахсы кирек пик тіп ізенчебіс. Аннаңар хазииң ізестіг ползын, сағызың улам чітіг ползын, харындас! Піс сағаа поғдархапчабыс, син піске кӧзідім полчазың. Тиктең нимес нооза сорлар сӧӧгінің аарластығ кізізі атты ал чӧрчезің.
Автор :
Аарласнаң синің харындастарың, туған-чағыннарың паза прай КУНУЧАКОВТАР
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде